مزایای استفاده از اینترنت اشیا در پزشکی

گزارش‌‌‌‌‌گیری و مانیتور لحظه‌‌‌‌‌ای

مانیتور لحظه به لحظه‌ی وضعیت جسمانی فرد با استفاده از تجهیزات مختلف، می‌تواند در شرایط اورژانسی مانند سکته قلبی، دیابت، حمله آسمی و …  جان فرد را نجات دهد. با اتصال دستگاه‌های مختلف مبتنی بر اینترنت اشیا، مانند ساعت یا دستبند هوشمند، می‌توان داده‌های مختلف مربوط به سلامتی فرد، مانند ضربان قلب، اکسیژن خون، میزان خواب و … را جمع‌آوری نمود. با اتصال دستگاه‌های پزشکی به اپلیکیشنی که بر روی تلفن همراه شما نصب می‌شود، داده‌ها در فضای ابری ذخیره شده و برای پزشکتان نیز ارسال می‌شود.

مرکز سیاست‌گذاری سلامت (Center of Connected Health Policy)، در طی انجام پژوهشی اعلام کرد، بر اساس نظارت بر بیمار از راه دور، میزان بستری‌های ۳۰ روزه بیماران دچار نارسایی قلبی، تا ۵۰ درصد کاهش یافته است. دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا در پزشکی، داده‌های مختلفی از بدن افراد جمع‌آوری می‌کنند. برخی از این داده‌ها عبارتند از: فشار خون، سطح قند و اکسیژن خون، وزن، سیگنال‌های ECG و …. همه‌ی این داده‌ها در فضای ابری ذخیره می‌شوند و می‌توان آن‌ها را با پزشک، شرکت بیمه یا مشاور پزشکی به اشتراک گذاشت. آن‌ها می‌توانند فارغ از زمان و مکان و دستگاه‌هایی که در اختیار دارند، داده‌های حیاتی بدن شما را چک کنند.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها با استفاده از اینترنت اشیا در پزشکی

اینترنت اشیا در پزشکی، با کمک تکنولوژی‌های دیگر و شرکت‌های پیشگام در حوزه پزشکی، می‌تواند فرایند مراقبت از بیمار را خودکار کند. اینترنت اشیا در پزشکی، خدمت‌رسانی به بیماران را کاراتر می‌کند. این موضوع با استفاده از ارتباط ماشین-به-ماشین، به اشتراک‌گذاری داده‌ها و انتقال داده‌ها صورت می‌گیرد. پروتکل‌های ارتباطی مانند بلوتوث، وای‌فای، Z-wave ،ZigBee و …، روندهای نظارت بر بیمار و درمان وی را به کلی متحول می‌کنند. به کار بردن تکنولوژی در روندهای درمانی، با کاهش ویزیت‌های غیرضروری، استفاده از منابع بهتر و بهبود برنامه‌ریزی باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.

طبقه‌‌‌‌‌‌بندی و آنالیز داده‌‌‌‌‌‌ها

اگر به سرویس‌های مبتنی بر ابر، دسترسی نداشته باشیم، ذخیره کردن حجم عظیم داده‌هایی که در بازه زمانی کوتاهی توسط دستگاه پزشکی مبتنی بر اینترنت اشیا ارسال می‌شود ناممکن خواهد بود. حتی برای شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات پزشکی و سلامت، دریافت داده‌های حجیم از افراد و دستگاه‌های متعدد و دسته‌بندی آن‌ها به صورت دستی، غیرممکن است. دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا در پزشکی، می‌توانند داده‌های حیاتی بدن را جمع‌آوری نمایند و در لحظه آن‌ها را پالایش، آنالیز و مرتب کنند و داده‌های مرتب‌شده را به سرورهای مبتنی بر ابر ارسال نمایند. به این ترتیب، متخصصان در نهایت به جای مواجه شدن با حجم عظیمی از داده‌های خام، نمودارهای مهم نشانگر علایم حیاتی را می‌بینند.

ردیابی و هشدار

در شرایطی که زندگی فرد به خطر می‌افتد، وجود هشدار بسیار ضروری به نظر می‌رسد. وسایل مبتنی بر اینترنت اشیا در پزشکی، داده‌های ضروری را جمع‌آوری و برای پزشکان ارسال می‌کنند. در صورتی که علائم حیاتی در معرض خطر باشند، هشداری برای پزشک و بیمار از طریق تلفن همراه یا دستگاه‌های دیگر، ارسال می‌شود. گزارشات و هشدارها، وضعیت جسمانی فرد را به اطلاع پزشک می‌رساند.

اینترنت اشیا در پزشکی و درمان از راه دور

در مواقع اضطراری، بیماران می‌توانند با پزشک خود که ممکن است کیلومترها با بیمار فاصله داشته باشد، تماس برقرار کنند. با استفاده از راهکارهای متحرک، پزشکان حتی می‌توانند در هنگام حرکت و در مسیر، بیمار خود را ویزیت کنند. علاوه بر این، شرکت‌هایی که در زمینه‌ی دلیوری دارو فعالیت می‌کنند، با استفاده از داده‌های به دست آمده از طریق شبکه‌ی متصل بیماران، می‌توانند بهتر خدمت‌رسانی کنند. به طور کلی، به کار بستن اینترنت اشیا در پزشکی، سبب می‌شود بیماران بتوانند از راه دور موارد پزشکی خود را دنبال کنند و نیازی به حضور فیزیکی آن‌ها در مراکز درمانی نیست. این امر سبب کاهش چشم‌گیر هزینه‌های درمان نیز می‌گردد.

استفاده از اینترنت اشیا در پزشکی با اهداف تحقیقاتی

اینترنت اشیا در پزشکی، می‌توانند انجام بسیاری از پژوهش‌های درمانی را تسهیل کند. IoT، حجم عظیمی از داده‌های مربوط به بیماری‌های مختلف را در اختیار ما قرار می‌دهد که جمع‌آوری این داده‌ها به صورت دستی، تقریبا غیرممکن است.  این داده‌ها می‌توانند به عنوان مرجعی برای استفاده در پژوهش‌های پزشکی به کار گرفته شوند. اینترنت اشیا در پزشکی، نه تنها در زمان ما صرفه‌جویی می‌کند، بلکه هزینه‌های پژوهشی را نیز به شدت کاهش می‌دهد.

 

چالش‌‌‌‌ های استفاده از اینترنت اشیا در پزشکی

امنیت داده‌‌‌‌‌‌ها و حریم خصوصی

یکی از مهم‌ترین و شاید اصلی‌ترین چالش برای استفاده از دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا در پزشکی، چالش امنیت داده‌ها و حریم خصوصی است. تجهیزات مبتنی بر IoT به صورت لحظه‌ای داده‌ها را جمع‌آوری و ارسال می‌کنند. با این وجود، بسیاری از دستگاه‌ها، هنوز هم استانداردها و پروتکل‌های مناسبی ندارند. در کنار این، ابهام زیادی درباره مالکیت داده‌ها در شبکه‌ی اینترنت اشیا در پزشکی و سلامت وجود دارد. وجود مشکلاتی از این قبیل باعث شده تا تهدیدات امنیتی فراوانی وجود داشته باشد؛ هکران ممکن است به داده‌های شخصی و اطلاعات پزشکی بیماران و پزشکان نفوذ کنند. هکرها با استفاده از داده‌های به دست آمده و ساخت آیدی‌های فیک، اقدام به خرید دارو و تجهیزات پزشکی به نام سایرین می‌کنند. همچنین می‌توانند سوءاستفاده‌های بیمه‌ای کنند.

وجود پروتکل‌‌‌‌‌‌ها و دستگاه‌‌‌‌‌‌های متعدد اینترنت اشیا در پزشکی

تولیدکنندگان تجهیزات اینترنت اشیا در پزشکی و حوزه سلامت، هنوز به اجماعی برای استفاده از یک پروتکل و استاندارد ارتباطی نرسیده‌اند. به همین خاطر، وجود دستگاه‌های متعدد با پروتکل‌های مختلف، یکپارچه‌سازی داده‌ها را بسیار مشکل کرده است. این اتفاق باعث شده مقیاس‌پذیری این حوزه با روند بسیار کندی حرکت کند.

حجم زیاده داده و صحت آن‌‌‌‌‌‌‌ها

همان‌طور که اشاره شد، یکپارچه‌سازی داده‌ها به علت استفاده از پروتکل‌های ارتباطی متعدد در دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا، بسیار مشکل است. با این حال، هر یک از تجهیزات اینترنت اشیا در پزشکی، حجم زیادی از داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند. این داده‌ها در ارائه‌ی گزارشات مفید به بیمار استفاده می‌شوند. زیاد بودن حجم داده‌ها در حوزه سلامت، مشکلی است که شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی این گونه خدمات با آن روبرو هستند. با زیاد و مرسوم شدن استفاده از تجهیزات اینترنت اشیا، این نگرانی روز به روز بیش‌تر می‌شود.

هزینه

در قسمت قبل اشاره کردیم که اینترنت اشیا می‌تواند جلوی هزینه‌های رو به افزایش در حوزه پزشکی و سلامت را بگیرد؛ اما، استفاده از تجهیزات IoT هنوز به صورت کامل بهینه نشده و جای کار دارد. در حال حاضر، استفاده از سخت‌افزارها و اپلکیشن‌های حوزه پزشکی و سلامت مقرون به صرفه نیست و همه‌ی اقشار قادر به پرداخت هزینه‌های آن نیستند.

کاربرد اینترنت اشیا در پزشکی

کاربرد اینترنت اشیا در پزشکی روز به روز گسترده‌تر و بیش‌‌تر می‌شود. برخی از این کاربردها عبارتند از:

• کاهش زمان انتظار در صف اتاق اورژانس
• ردیابی بیماران، کارکنان پزشکی و تجهیزات
• بهبود مدیریت عرضه و تقاضای دارو
• تضمین موجود بودن تجهیزات مورد نیاز و ضروری

کاربرد اینترنت اشیا در پزشکی محدود به این موارد نیست؛ دستگاه‌های متعددی برای استفاده بیماران و پزشکان ساخته شده‌اند. برخی از این دستگاه‌ها عبارتند از:

سمعک

سمعک‌های جدید مبتنی بر اینترنت اشیا، به کلی تجربه‌ی شنوایی افراد مبتلا با نارسایی‌های شنوایی را تغییر داده است. سمعک‌های جدید از طریق بلوتوث به تلفن همراه شما متصل می‌شوند؛ به این ترتیب می‌تواند صدا را فیلتر کنید و تغییرات مختلفی بر روی آن اعمال نمایید. آزمایشگاه Doppler، معروف‌ترین سازنده‌ی اینگونه تجهیزات است.

سنسورهای خوراکی

سنسورهای خوراکی، قهرمانان جدید دنیای واقعی هستند! این سنسورها کاملا شبیه قرص یا کپسول هستند و با ورود به بدن، می‌توانند هر گونه مشکل را ردیابی و گزارش کنند. سنسورهای خوراکی، کاربردهای فراوانی به خصوص برای بیماران دیابتی دارند. Proteus Digital Health نمونه‌ی معروفی از این سنسورهاست.

حال‌خوب‌کن یا Moodable، دستگاهی است که به ما کمک می‌کند در طول روز حال خوب خود را حفظ کنیم! ممکن است تخیلی به نظر برسد اما اصلا از واقعیت دور نیست! Thync و Halo Neurosciences در حال کار بر روی این دستگاه‌‌ها هستند و پیشرفت خوبی نیز کرده‌‌اند. حال‌‌خوب‌‌کن‌‌ها از طریق ارسال جریانات ضعیف به مغز در خوب شدن حال ما موثر هستند.

تکنولوژی بینایی ماشین

فناوری‌‌های بینایی ماشین و هوش مصنوعی، ما را قادر به ساخت پهپادهایی کرده‌‌‌‌اند که می‌‌توانند دنیای پیرامون خود را درک کنند و بر اساس ادراک به دست آمده، تصمیم‌‌گیری نمایند. پهپادهایی شبیه Skydio می‌‌توانند موانع محیطی مختلف را با استفاده از بینایی ماشین شناسایی کنند. از تکنولوژی بینایی ماشین می‌‌توان برای کمک به افرادی که با اختلالات بینایی مواجه هستند نیز استفاده کرد.

نمودارهای پزشکی

دستگاه‌‌هایی مانند Audemix با خودکار کردن بسیاری از فرایندهای ویزیت بیمار، می‌‌توانند در هفته تا ۱۵ ساعت در وقت پزشک صرفه‌‌جویی کنند. این دستگاه‌ها از طریق فرمان صوتی، روند گزارش‌نویسی را بسیار ساده‌تر می‌کنند و دسترسی کامل و بهینه‌ای از اطلاعات بیماران در اختیار پزشک قرار می‌دهند.

جمع‌‌‌‌بندی

اینترنت اشیا، در آینده‌ای نزدیک، تحول عظیمی در صنعت پزشکی و سلامت به وجود می‌آورد. از امروز باید تلاش کنیم تا از موج جدید به وجود آمده در این حوزه عقب نمانیم.